Ο αριθμός των ατόμων που διαγιγνώσκονται με διαταραχή του φάσματος του αυτισμού ( ΔΦΑ) και διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας ( ΔΕΠΥ) έχει αυξηθεί κατακόρυφα τις τελευταίες δεκαετίες και η έρευνα συνεχίζει να εξετάζει τους παράγοντες που εμπλέκονται σε αυτές τις καταστάσεις.
Μια μελέτη αποκάλυψε ότι υπάρχει διαφορά στον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά με αυτισμό ή ΔΕΠΥ απομακρύνουν το κοινό πλαστικό πρόσθετο δισφαινόλη Α (BPA), σε σύγκριση με τα νευροτυπικά παιδιά.
Η BPA χρησιμοποιείται σε πολλά πλαστικά και διαδικασίες παραγωγής πλαστικών, ενώ μπορεί επίσης να βρεθεί μέσα σε κουτιά τροφίμων και ποτών. Ωστόσο, προηγούμενες έρευνες το έχουν συνδέσει επίσης με θέματα υγείας που αφορούν ορμονικές διαταραχές, όπως ο καρκίνος του μαστού και η υπογονιμότητα.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Rowan και το Πανεπιστήμιο Rutgers στις ΗΠΑ εξέτασαν τρεις ομάδες παιδιών: 66 με αυτισμό, 46 με ΔΕΠΥ και 37 νευροτυπικά παιδιά. Συγκεκριμένα, ανέλυσαν τη διαδικασία της γλυκουρονιδίωσης, μια χημική διαδικασία που χρησιμοποιεί ο οργανισμός για να απομακρύνει τις τοξίνες μέσα στο αίμα μέσω των ούρων.
Διαπίστωσαν ότι τα παιδιά με ΔΦΑ και ΔΕΠΥ δεν μπορούσαν να καθαρίσουν την BPA και μια άλλη παρόμοια ένωση που ονομάζεται φθαλικός διαιθυλεξυλικός εστέρας (DEHP) με την ίδια αποτελεσματικότητα όπως τα άλλα παιδιά, οδηγώντας ενδεχομένως σε μεγαλύτερη έκθεση στις τοξικές τους επιδράσεις.
«Η αποτοξίνωση αυτών των δύο πλαστικοποιητών διακυβεύεται στα παιδιά με ΔΦΑ και ΔΕΠΥ», έγραψαν οι ερευνητές στη δημοσιευμένη εργασία τους. «Κατά συνέπεια, οι ιστοί τους εκτίθενται περισσότερο σε αυτούς τους δύο πλαστικοποιητές».
Ωστόσο, μόνο στην περίπτωση της BPA η διαφορά ήταν στατιστικά σημαντική: η αποτελεσματικότητα μειώθηκε κατά περίπου 11% για τα παιδιά με ΔΦΑ και 17% για τα παιδιά με ΔΕΠΥ, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου των παιδιών.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι γονιδιακές μεταλλάξεις σε ορισμένα άτομα σημαίνουν ότι η BPA δεν μπορεί να απομακρυνθεί όσο καλά χρειάζεται, πράγμα που σημαίνει ότι η ουσία παραμένει στο σώμα. Αυτό δυνητικά θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβη όσον αφορά την ανάπτυξη και τη λειτουργία των νευρώνων.
Καταστάσεις όπως η ΔΦΑ και η ΔΕΠΥ πιστεύεται ότι περιλαμβάνουν έναν συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών επιδράσεων, και αυτή η νέα μελέτη συγκεντρώνει και τις δύο. Ωστόσο, είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας – δεν είχε κάθε παιδί με νευροαναπτυξιακή διαταραχή προβλήματα στην αποβολή της BPA, οπότε υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο.
Οι εργασίες συνεχίζονται για να προσδιοριστεί πώς ακριβώς αναπτύσσονται οι ΔΦΑ και η ΔΕΠΥ στους ανθρώπους – αν είναι στη μήτρα πριν από τη γέννηση για παράδειγμα, ή αργότερα στη ζωή – καθώς τα δεδομένα δεν είναι αρκετά για να δείξουν αν η έκθεση σε BPA προκαλεί κάποια από τις δύο διαταραχές.
«Υπάρχει ένα εκτεταμένο σύνολο επιδημιολογικών στοιχείων για τη σχέση μεταξύ νευροαναπτυξιακών διαταραχών και περιβαλλοντικών ρύπων όπως οι πλαστικοποιητές», έγραψαν οι ερευνητές.
«Το πόσο σημαντική είναι η νευροαναπτυξιακή διαταραχή που προέρχεται από πλαστικοποιητές στη συνολική εμφάνιση αυτών των διαταραχών δεν είναι γνωστό, αλλά πρέπει να αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό ποσοστό ή δεν θα ήταν τόσο εύκολο να ανιχνευθεί σε μια μεταβολική μελέτη μέτριου μεγέθους όπως αυτή η μελέτη».
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο PLOS ONE.
Μια έκδοση αυτού του άρθρου δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2023.
Ντέιβιντ Νιλντ -25 Σεπτεμβρίου 2024 – sciencealert.com
“Δεν μπορείς ποτέ να διασχίσεις τον ωκεανό αν δεν έχεις το θάρρος να χάσεις την όχθη από τα μάτια σου.”
— Χριστόφορος Κολόμβος
