Λίγα Λόγια για την Δυσλεξία
- Τι είναι η δυσλεξία;
Δυσλεξία είναι η ειδική μαθησιακή δυσκολία που εντοπίζεται στο γραπτό λόγο και αφορά ιδιαίτερα την ανάγνωση, τη γραφή και την ορθογραφία.
Προϋποθέτει ότι το παιδί έχει φυσιολογική νοημοσύνη και έχει μπει σ΄ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης.
Ως εκ τούτου, αποκλείονται τα παιδιά που έχουν χαμηλή νοημοσύνη ή απουσιάζουν από το σχολείο για μεγάλο χρονικό διάστημα.
- Πόσο συχνά συναντάται η δυσλεξία;
Υπολογίζεται ότι η δυσλεξία παρατηρείται στο 5% των παιδιών και είναι πιό συχνή στ’ αγόρια.
- Ποια είναι τα αίτια;
Τα αίτια της δυσλεξίας είναι νευρολογικής φύσεως και συνδέονται με την οπτική και ακουστική επεξεργασία.
- Πότε ο γονιός αντιλαμβάνεται ότι κάτι συμβαίνει με το παιδί;
Τη δυσλεξία την αντιλαμβανόμαστε συνήθως αφού το παιδί φοιτήσει για ένα διάστημα στην Α΄δημοτικού και εμφανίσει δυσκολία στην εκμάθηση της ανάγνωσης ή της γραφής ή και των δυο.
- Ποια είναι τα σημάδια της Δυσλεξίας;
Έντονη δυσκολία στους πρώτους μήνες της σχολικής εκπαίδευσης ή αν κάνει κάποια από τα τυπικά λάθη όπως παραλείψεις γραμμάτων, αντιστροφές γραμμάτων ή αριθμών ή επαναλήψεις λέξεων ή “καθρεπτική” γραφή, αντιμεταθέσεις συλλαβών, τότε θα πρέπει οι γονείς να συμβουλευτούν κάποιον ειδικό.
- Υπάρχει θεραπεία για τη Δυσλεξίας;
Η δυσλεξία, αν διαγνωσθεί έγκαιρα μπορεί να βελτιωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ένα παιδί βέβαια με δυσλεξία δεν θα γίνει ένας ενήλικας χωρίς δυσλεξία. Μπορεί όμως μέσω της θεραπείας να αναπτύξει τέτοιους μηχανισμούς που δεν θα του δημιουργεί πρόβλημα στην κοινωνική και την επαγγελματική του ζωή.
- Πόσο διαρκεί η αποκατάσταση;
Αυτό εξαρτάται από την κάθε περίπτωση. Κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό μάθησης, αλλά συγχρόνως και οι γονείς οφείλουν να βοη
θήσουν συναισθηματικά την προσπάθεια των παιδιών τους. Σε περίπου δυο – τρεις μήνες, το παιδί και οι γονείς καθώς και οι δάσκαλοι βλέπουν τα πρώτα σημάδια βελτίωσης.
- Ποια είναι τα θετικά της έγκαιρης διάγνωσης;
Εάν γίνει η διάγνωση έγκαιρα και από κάποιον ειδικό στις δυο πρώτες τάξεις του δημοτικού, το ποσοστό επιτυχίας στην αντιμετώπιση της δυσλεξίας είναι πολύ μεγαλύτερο.
Τεστ Δυσλεξίας, Διάγνωση & Αποκατάσταση
Δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε ότι:
Όταν συνειδητοποιεί ένας γονιός ότι το παιδί του έχει δυσλεξία, το βιώνει ως μια τραυματική εμπειρία.
Θα έπρεπε όμως να είναι έτσι;
Δεν θα έπρεπε είναι η απάντηση, καθώς χρησιμοποιώντας την κατάλληλη μέθοδο αποκατάστασης, σχεδόν όλα τα παιδιά μπορούν να εξελιχθούν σημαντικά και να πετύχουν ιδιαίτερα πράγματα στο μέλλον. Ας μην ξεχνάμε ότι σπουδαίοι επιστήμονες, όπως ο Thomas Edison και αρκετοί άλλοι (αρκεί μια απλή αναζήτηση στην Google), είχαν δυσλεξία.
Πως πρέπει να το αντιμετωπίσουμε;
Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να κατανοήσουμε τι είναι η δυσλεξία, ώστε να μπορέσουμε να την αντιμετωπίσουμε χωρίς φόβο και να της δώσουμε την προσοχή που της αναλογεί, όχι περισσότερη.
Τι είναι η δυσλεξία;
Θα μπορούσαμε να πούμε με όσο πιο απλά λόγια γίνεται ότι είναι μια νευρολογική κατάσταση, στην οποία το δικτύωμα του εγκεφάλου είναι λίγο διαφορετικό από τα τυπικά άτομα και η οποία εκδηλώνεται συνήθως ως μια δυσκολία στην ανάγνωση (και συνακόλουθα στην γραφή) εκ μέρους των παιδιών. Συνεπώς, η κατάσταση αυτή δεν θεραπεύεται, χωρίς βέβαια αυτό να πρέπει να μας προκαλεί ανησυχία.
Και αυτό γιατι η δυσλεξία βελτιώνεται σημαντικά:
Αυτό το πετυχαίνουμε διδάσκοντας μεθόδους αντιμετώπισης και εκπαιδεύοντας το παιδί να λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο χρησιμοποιώντας άλλες δεξιότητες του εγκεφάλου του, οι οποίες λειτουργούν σε ανεπτυγμένο βαθμό. Τα αποτελέσματα είναι πραγματικά εντυπωσιακά!
Και το πιο σημαντικό:
Υπάρχουν πολλές έρευνες που αποδεικνύουν ότι η δυσλεξία δεν σχετίζεται με την εξυπνάδα. Τα παιδιά με δυσλεξία δεν είναι ούτε πιο έξυπνα, ούτε λιγότερο έξυπνα από τα τυπικά παιδιά.
Πώς θα καταλάβω όμως αν το παιδί μου έχει πραγματικά δυσλεξία;
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Επιλέξτε το κατάλληλο ηλικιακό εύρος, δείτε τις αντίστοιχες ερωτήσεις, οι οποίες σχετίζονται με Μαθησιακές Δυσκολίες, και αν οι περισσότερες απαντήσεις στις ακόλουθες ερωτήσεις είναι «Ναι», τότε θα ήταν καλό να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό για να γίνει ένα τεστ δυσλεξίας και περαιτέρω διάγνωση.
Ηλικίες 6 – 11 ετών
- Κάνει ανάγνωση με αργό ρυθμό ή με κομπιάσματα ή χωρίς να σταματάει στα σημεία στίξης;
- Έχει δυσκολία στην ορθογραφία ακόμα και όταν αντιγράφει;
- Αντιστρέφει γράμματα ή αριθμούς; (π.χ. 9 αντί 6, 15 αντί 51, κια αντί και)
- Αντικαθιστά ή παραλείπει γράμματα;
- Γράφει ή διαβάζει την ίδια λέξη με διαφορετικούς τρόπους στο ίδιο κείμενο;
- Έχει έλλειψη συγκέντρωσης όταν μελετάει;
- Έχει δυσκολία στην κατανόηση της διαδοχής και του χρόνου (ώρες, ημέρες κλπ);
- Μπερδεύει το αριστερό με το δεξί;
- Δεν θυμάται την προπαίδεια;
- Απαντάει σε ερωτήσεις προφορικά αλλά δυσκολεύεται να τις γράψει;
- Είναι αδέξιο στις κινήσεις του γενικά;
- Έχει δυσκολία να ξεχωρίσει ήχους όπως β-δ ή θ-δ;
Ηλικίες 12 – 18 ετών
- Όταν κάνει ανάγνωση κειμένου, διαβάζει με ανακρίβεια;
- Κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη;
- Έχει δυσκολία στο να κρατάει σημειώσεις ή να αντιγράφει;
- Έχει δυσκολία στο σχεδιασμό και γράψιμο μιας έκθεσης, μιας επιστολής ή μιας αναφοράς;
Για όλες τις ηλικίες
- Υπάρχει κάποιος στην οικογένεια που να είχε δυσκολία στη γραφή ή στην ανάγνωση;
- Υπάρχει δυσκολία στην πραγματοποίηση τριών εντολών στη σειρά;
- Άργησε το παιδί σας να μιλήσει ή να μιλήσει καθαρά;
- Φαίνεται έξυπνο σε κάποιες δραστηριότητες ενώ «μπλοκάρει» σε κάποιες άλλες;
Ποια είναι τα επόμενα βήματα;
Προκειμένου να απαντηθεί με βεβαιότητα αν το παιδί έχει δυσλεξία, ο ορθός και επιστημονικός τρόπος είναι να γίνει μια αξιολόγηση – τεστ δυσλεξίας από έμπειρο και εξειδικευμένο Ειδικό Παιδαγωγό. Υπάρχουν σταθμισμένα στην Ελλάδα τεστ, βασισμένα σε πανεπιστημιακά αποδεκτά πρότυπα, όπως είναι κυρίως το WISC-III και σε ορισμένες περιπτώσεις το Αθηνά Τεστ, τα οποία μας δίνουν έγκυρα αποτελέσματα.
Μετά την αξιολόγηση, η οποία διαρκεί συνήθως 45-120 λεπτά, μπορούμε να γνωρίζουμε αν κάποιο παιδί αντιμετωπίζει κάποια από τις παραπάνω δυσκολίες. Επίσης, είμαστε σε θέση να προτείνουμε ένα πρόγραμμα αποκατάστασης, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του κάθε παιδιού.
Στα Κέντρα Δυσλεξίας, πάντοτε, μία αξιολόγηση δυσλεξίας συνοδεύεται από την αναλυτική, γραπτή έκθεση, η οποία δίνεται στον κηδεμόνα.
Συνήθη Ορθογραφικά Λάθη Δυσλεξικών Μαθητών
- Γράφουν τα γράμματα με λάθος σειρά ή καθρεπτικά: πένα/νέπα ή τον/νοτ.
- Αντιστρέφουν ή αναποδογυρίζουν τα γράμματα: ε/3, λ/ , η/υ, m/w.
- Γράφουν κάποιες λέξεις, όπως ακριβώς τις ακούν: ξύλο/κσιλο.
- Συνηθίζουν να ΜΗ διαλέγουν το σωστό γράμμα, από ένα σύνολο γραμμάτων, ώστε να γράψουν έναν ήχο που ακούν, ούτε μπορούν να ταιριάξουν όμοια γράμματα, όταν τους ζητηθεί.
- Δε γράφουν το σωστό γράμμα, ακόμα και όταν τους υπαγορεύεται.
- Αδυνατούν να γενικεύουν τους ορθογραφικούς κανόνες και δυσκολεύονται να φτάσουν στο δημιουργικό επίπεδο γνώσης.
- Το περίγραμμα των λέξεών τους μπορεί να είναι σωστό, αλλά ίσως, μπερδεύουν κάποια εσωτερικά γράμματα: γάτα/γάλα.
- Συχνά διαλέγουν παραπλήσιους ήχους: κρ/χρ, αβ/αυ.
- Δυσκολεύονται να μάθουν τα συμπλέγματα συμφώνων: καρέκλα/καρέλκα, άκρη/άρκη.
- Δεν αναγνωρίζουν τον ήχο των φωνηέντων: κάνω/κν, Πέτρος/Πτρς.
- Λέξεις ή φράσεις μπορεί να συμπτυχθούν: παίχτης/πτης, φωτιά στο δάσος/φωτιά δάσος.
- Δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν τον αριθμό λέξεων σε φράσεις: άκουσέ με/άκουσεμε, ο μπαμπάς μου/ομπαμπασμου.
- Το χέρι δεν εκτελεί αυτομάτως ό,τι ο εγκέφαλος ορίζει. Αρχίζει να γράφει π.χ. «γράφω» και τελικά γράφει «κρίμα».
- Ο τονισμός των λέξεων συνήθως αγνοείται παντελώς ή χρησιμοποιείται λάθος.
Pollock & Waller, 1994
Παιδαγωγικό Κέντρο
Ο πλανήτης δεν κάνει τίποτα άλλο από το να μας στηρίζει και εμείς διαπράττουμε συνεχώς εγκλήματα κατά της φύσης.
— Δάφνη Ζουνίγκα
